Ο Ηλίας Κοτζιάς σπούδασε πιάνο και ανώτερα θεωρητικά μουσικής στο Εθνικό Ωδείο από όπου απέκτησε τα πτυχία Αρμονία, Αντίστιξη και Φούγκα με καθηγητή τον Μιχάλη Ροζάκη και Σύνθεση με καθηγητή τον Γιώργο Ζερβό. Παράλληλα, σπούδασε Μουσικολογία στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Bmus 2000). Το 2006 μετακόμισε στο Λονδίνο όπου σπούδασε Σύνθεση στο Royal Holloway του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και απέκτησε το Μεταπτυχιακό (Mmus 2007). Το 2013 ανακηρύχθηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (PhD). Έχει τιμηθεί με υποτροφίες από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, το Ίδρυμα Αναστασίου Γ. Λεβέντη, το Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης και το Royal Holloway University of London.
Είναι συνθέτης αναλογικής και ηλεκτρονικής μουσικής. Από το 1998 έχει συνθέσει για πολλούς συνδυασμούς οργάνων, για ορχήστρα, για ορχήστρα και πολυμέσα, ηλεκτρονική μουσική και μουσική ηχητικών όγκων. Από το 2006 έως το 2012 συνθέτει για διάφορες ομάδες σωματικού θεάτρου και θεατρικούς θιάσους στο Λονδίνο και στο Μπρίστολ της Μ. Βρετανίας και στην Αθήνα. Στην Ελλάδα επιστρέφει το 2013 και δραστηριοποιείται κυρίως Αθήνα όπου συνθέσεις του παρουσιάζονται σε διάφορους χώρους όπως το Ίδρυμα Ισιδώρας Ντάνκαν, Ίδρυμα Κακογιάννη, Αμερικάνικο Κολέγιο, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Παράλληλα διδάσκει σε Ωδεία και ιδιωτικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης όπως το Αρσάκειο, το ACS και η Ώθηση.
Το 2017 μετακομίζει στο Αγρίνιο και αναλαμβάνει αναπληρωτής εκπαιδευτικός μουσικής στη δημόσια μέση εκπαίδευση. Παράλληλα συνθέτει για συναυλιακούς σκοπούς και για το θέατρο. Οι πρόσφατες συνεργασίες του είναι η σύνθεση της μουσικής στην παραγωγή του “Οιδίποδας Τύραννος” με το Ανοικτό Θέατρο Αγρινίου τον Οκτώβρη του 2020, και το “Αγάπη στο Χωριό” (Κωνσταντίνου Χατζόπουλου) με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Αγρινίου και σκηνοθέτη τον Νίκο Καραγέωργο ως κύριο έργο της καινούριας θεατρικής σεζόν.
Η δισκογραφία του περιλαμβάνει το διπλό CD Maria Virgo de Mare Mediterraneum, 2016, Αείρους και το Aquam Levi, 2020, Bandcamp
Από το 2014 είναι μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Συνθετών Ηλεκτροακουστικής Μουσικής.
- Τι πραγματεύεται το διδακτορικό σου;
Οι δυο βασικές έννοιες του διδακτορικού μου, ήταν τα ηχητικά αντικείμενα σε συνθέσεις ηχητικών περιβαλλόντων και ο ήχος ως ενέργεια αφύπνισης του υποσυνειδήτου. Στην διατριβή μου, ορίζω τον ήχο ως ηχητικό αντικείμενο το οποίο είναι ανάλογο ενός φυσικού αντικειμένου. Για παράδειγμα, η ιατρική μάσκα που φοράμε για να προφυλασσόμαστε από τον κορονοϊό έχει μέγεθος, πυκνότητα, εταιρεία κατασκευής κ.λπ. Το ίδιο ισχύει και για το ηχητικό αντικείμενο το οποίο έχει διάρκεια, πυκνότητα, ποιότητα, μέγεθος, ένταση, χρηστικότητα, ιστορία. Έτσι, όπως υπάρχουν αντικείμενα που ενεργοποιούν το ασυνείδητο ή το υποσυνείδητο, υπάρχουν και ηχητικά αντικείμενα που εγείρουν ψυχοσωματικές δραστηριότητες του ατομικού αλλά και του συλλογικού υποσυνειδήτου. Εξάλλου, οποιοδήποτε φυσικό αντικείμενο υπάρχει γύρω μας, ασυνείδητα το έχουμε συμπληρώσει οπτικοακουστικά κατά τη διάρκεια του βίου μας. Όλα είναι συνδεδεμένα, όλα είναι από το ίδιο υλικό. Βασει της κβαντικής θεωρίας, άλλωστε, το σύμπαν είναι σε μια συνεχή αλληλεξάρτηση.
- Τι είναι σύνθεση για σένα;
Καταρχάς, η σύνθεση μουσικής για μένα είναι η εκφορά του ψυχο-νοητικού άφατου. Η μουσική αρχίζει να λειτουργεί όταν ο νους δεν εμποδίζει τη ροή της εσωτερικής μας ενέργειας ή όταν ο νους δεν μπορεί να αποδελτιώσει ένα εισερχόμενο ερέθισμα. Ο Γιούνγκ ήταν ένας από τους δυο βασικούς θεμελιωτές της ψυχανάλυσης και μίλησε για συλλογικά υποσυνείδητα και την δυνατότητα αφύπνισής των μέσω ψυχολογικών και εργαστηριακών εφαρμογών. Υπάρχει μια μεγάλη κοινότητα μετα-Γιουνκιστών μουσικολόγων (post Jungian musicologists) που πιστεύουν οτι υπάρχει η δυνατότητα αφύπνισης του υποσυνειδήτου μεσω συγκεκριμένων ηχητικών κατασκευών. Ηχητικές δομές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αναβίωση γεγονότων καθώτι κάθε γεγονός στη ζωή μας συνοδεύεται από ηχητικά δεδομένα που τα ονομάζω ηχητικό αποτύπωμα. Για παράδειγμα, έαν έχει υπάρξει ένα δυσάρεστο γεγονός μπορούμε, ανακαλύπτοντας το ηχητικό του αποτύπωμα και επεμβαίνοντας με διάφορες τεχνικές ήχου, να απαλύνουμε τον ψυχοσωματικό αντίκτυπο.
- Από που αντλείς τα ερεθίσματά σου;
Σε κάθε περίπτωση οι μουσικές μου περιγράφουν εξωμουσικές συνθήκες, στιγμές, διαδράσεις και ιστορίες. Δηλαδή, αν υπάρχει αυτό που λέμε έμπνευση, σε μένα δεν λειτουργεί στο πρώτο επίπεδο της σύλληψης καθότι αυτή υπάρχει ως εξωμουσική οντότητα. Η έμπνευση, ή καλύτερα επινόηση, λειτουργεί μετά, όταν καλούμαι να μετουσιώσω ηχητικά την οποιαδήποτε μη μουσική δομή. “Περιγράφοντας” ηχητικά μία εικόνα χρησιμοποιώ βιωματικές ηχητικές δομές προσπαθώντας να διεγείρω το υποσεινήδητο των μετεχόντων της μουσικής μου. Έτσι καταλήγω να δημιουργώ έργα όπως το Κλάμα των Καμμένων Δένδρων (πυρκαγιές στην Αττική το 2007) ή το Γάζα (εισβολή των Ισραηλινών στη Γάζα), το Silence (Περιμένοντας τον Γκοντο).
- Ποιά είναι η διαδικασία σύνθεσης;
Η διαδικασία της συνθεσης περιλαμβάνει τρία στάδια. Το πρώτο είναι αυτό τη περισυλλογής, ενδοσκόπησης και συναισθησίας δηλαδή ένα χρονικό στάδιο μή καθορισμένης διάρκειας όπου λειτουργώ πότε σε πνευματική απομόνωση και πότε μέσα σε κόσμο. Από το πρώτο στάδιο, έχοντας καθορίσει το θέμα που θα μετουσιώσω ηχητικά καθώς και το είδος των ηχητικών αντικειμένων που θα χρησιμοποιήσω στην τελική σύνθεση, προκύπτει το δεύτερο στάδιο. Αυτό το στάδιο, περιλαμβάνει περισσότερο τεχνικές διαμόρφωσης ήχου. Το τρίτο στάδιο είναι ο συνδυασμός, το ταίριασμα των ηχητικών αντικειμένων έτσι ώστε να αποδοθεί με σαφήνεια η ηχητική μετουσίωση του γεγονότος.
- Τι θα συμβούλευες κάποιον που κάνει τώρα τα πρώτα του βήματα στη μουσική;
Δεν συμβουλεύω ούτε προτρέπω κανέναν. Γενικότερα πιστεύω ότι θα γίνουμε καλύτεροι, τουλάχιστον για τον εαυτό μας, όταν επιλέγουμε έναν δρόμο που αγαπάμε. Και φυσικά για να αυξήσουμε τις πιθανές επιλογές που θα προκύψουν θα πρέπει να βιώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες εμπειρίες.
* Μερικές από τις συνθέσεις του Ηλία Κοτζιά για το θέατρο, έργα πολυμέσων, καθώς και συναυλίες με μουσική του παρατίθενται στη συνέχεια:
ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ
- Αγάπη στο Χωριό, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Αγρινίου, σκηνοθεσία Ν. Καραγέωργος, Δεκέμβριος 2020
- Οιδίπους Τύραννος, Ανοικτό Θέατρο Αγρινίου, σκηνοθεσία Α. Μουντούρης, Απρίλιος 2020
- Θεομήτωρ – Maria Virgo de Mare Mediterraneum, κείμενα Α. Σιδέρη (Απρίλιος 2016, Σύλλογος Αθηναίων).
- A Ridiculous Dream, The DUENTE School, κείμενα – σκηνοθεσία J. Βριττon και Ε. Τσούρου (Νοέμβριος 2015, Art Factory).
- InCircles, σε κείμενα του Νίκου Σαραφιανού και Video Art της Όλγας Χαλκίδου (Οκτώβριος 2013, ΚΕΤ, Αθήνα)
- A Star has Burnt my Home, σκηνοθεσία, χορογραφία της Εύας Τσούρου (Μάιος 2012, University of Southampton).
- Sew Dance, σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια της prof. Liby Worth (Ιανουάριος 2012, περιοδεία σε διάφορα θέατρα της Μ. Βρετανίας).
- Emersion, σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια της Βίκης Σπανοβαγγέλη (Ιούνιος 2011, Ίδρυμα Ισιδώρας Ντάνκαν).
- Waiting For..., σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια του Juri Näel (Μάρτιος 2010, Ταλιν Εσθονίας).
- How People Understand, σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια του Josh Ward (Ιούνιος 2009, Boiler House Theatre, Royal Holloway University of London).
- Space Χ 2, σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια του Josh Ward (Φεβρουάριος 2009, Boiler House Theatre, Royal Holloway University of London).
- A Gaze that Scours the Landscape, σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια της Prof. Liby Worth (Ιούλιος 2008 στο University of Bristol στο Arts Based Educational Research Conference, Bristol).
- Aquarium, σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια του Κωνσταντίνου Θωμαϊδη (Ιούλιος 2007, Boiler House Theatre, Royal Holloway University of London).
- Άτοπος, σκηνοθεσία, χορογραφία, επιμέλεια του Κωνσταντίνου Θωμαϊδη (Απρίλιος 2007, Boiler House Theatre, Royal Holloway University of London).
ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ
Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, Αίθουσα Τελετών του ΕΚΠΑ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αετοπούλειο Χαλανδρίου, Φιλολογικό Σύλλογο “Παρνασσός”, Ίδρυμα Κακογιάννη, Αμερικάνικο Κολέγιο, Αττικό Ωδείο, Ίδρυμα Κακογιάννη, ΚΕΤ, Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Ντάνκαν, Ωδείο ‘Φίλιππος Νάκας’ Αθηνών, Διεθνές Masterclass Μουσικής Δωματίου Πάρου, Παπαστράτειο Μέγαρο Αγρινίου, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Αγρινίου, Τεχνόπολις Πάφου Κύπρου, EUC Cultural Centre Λευκωσίας Κύπρου, Προτεσταντική Εκκλησία της Μονς Βελγίου, Αίθουσα Συναυλιών της Μουσικής Ακαδημίας των Βρυξελλών Βελγίου, Ελληνικός Σύνδεσμος Κωνσταντινούπολης.